Disiembre 1998

s a l a y s a y

Ti Bituen
Sadi Belen

ni Roy V. Aragon



s a r i t a

Ti Sagut Ken
Ni Herodes

ni Art Tolentino Ignacio

Fedela
ni Jorgina Delfin



d a n i w

Agsublika Kaniak
ni Norma Lopez Pascua

2 A Daniw
ni Art Tolentino Ignacio

Lantip: Epilogo
Ti Laoag

ni Aurelio S. Agcaoili

Ni Snoopy,
Ti Bida Nga Aso

ni Roy V. Aragon



n o b e l a

Ti Nalabaga A Krus
Iti Barukong Ni
Padre Deus Ken Ti
Estoria ni Teresa,
Agay-ayat (3)

ni Aurelio S. Agcaoili



g a l e r i a

Dadduma Pay
Nga Ala

ni RV Aragon



k d p y

Burburtia
ni Andy Barroga



Ti Sagut ken ni Herodes

maika-2 a parte

ALAS tresen ti parbangon ngem awan pay dagiti innem. Ngem awan danag ti kapitan. Dida met ngarud makakontak kadakami iti radioda ta amangan no masaep dagiti kabusor. Naiget dayta a bilin. Radio silence! Pinadasmi nga sinignalan ida iti burst pulse. Maysa a porma ti high frequency communication technique a para reserba laeng kadagiti emerhensia a gundaway ngem awan sungbatda. Naguraykami iti bilin ti kapitan no dumawatkami iti tulong iti headquarters idiay Riyadh ta mangipatulodda iti emergency extraction team ngem nakasikkawil laeng nga agig-igup iti kape. Maragsakan a mangbuybuya kadagiti kabusor iti monitor ti RVP.

Ngem di mabayag, nawanawanan ni Sgt. Pichio iti Quester scope dagiti innem a sumungsungad iti bangir ti mine field. "They're coming!"

Immuli a dagus ni Kapitan Sharpe. Simmaruno da Sgt. Pollock ken Sgt. Husky. Simmirip a dagus ti kapitan iti Quester scope. Pagammuan, dinanogna ti dakulapna sa nagngariet. "Shit! Joshua's the walking point! Shit!"
  
Maysamaysa simmirip kadagiti night scopesda. Pati siak. Agpayso ti kuna ti kapitan. Immuna ni SSgt. Joshua. Ammomi ti alliwitna a darasudos. Awan iggemna a GPS a mangibagnos koma kadakuada a lumasat kadagiti minas! Ania isuna, agpakamatayen? Agpakamataydan? Lima ngata a metros ti kaadayo ti sumarsaruno kenkuana. Agsasarunoda. Nakastrekdan iti pingir ti mine fields. Inadaywak ti Quester scope. Awanen ni Kapitan Sharpe. Naglubsakak iti atep. Nayapputko dagiti dakulapko iti rupak. Nagurayak iti manalbuong a minas...

Ngem di mabayag, nangngegko ti anabaabda nga immuli iti Alamo. Dida naan-ano! Inaribungbonganmi ida, agraman ni Kapitan Sharpe. Naammuanmi a nadadael ti electronic devices ti GPS ken ti radioda gapu iti nakaro a kanalbuong iti napananda. Ket gapu kano ta awan makaitured a mangidaulo kadakuada nga agsubli, ni SSgt Joshua ti nagboluntario. Sinurotna kano dagiti baddek dagiti kamelyo. Mayat ti paggaakmi idi bigla a nagbugkaw ti kapitan.

"Shut the hell up, people! I want your reports for coordinates!" imbugkawna. Ti lugar dagiti kabusor ti kayatna a sawen. Dayta ti misionmi a sumrek iti Kuwait. Agala iti grid coordinates iti eksakto a puesto dagiti kalaban base iti mapa. "Pryor, follow me!" Bimmabada a napan iti tea room. Simmurotkami amin laksid ken ni Husky a guardia.

Inukrad ni SSgt. Pryor ti bassit a notebookna iti lamisaan, iti abay ti mapa ti Kuwait. Dinumogan a bininsir ti kapitan ti grid coordinates iti mapa. Naulimekkami amin idi pagammuan ta immaweng ti kanta a Silent Night. Ni SSgt. Joshua ti agkankanta. Adda iti ridaw. Nasdaawkami iti pintas ti bosesna a nabukel ken nangato a kunam la no boses babai. Baliktad iti timekna no agsasao a kasla maguyguyod a lata iti kabatuan a kalsada. Nagmurareg ti kapitan a mangdumdumog ti mapa. Idi adda dua a simmurot ken ni SSgt Joshua a nagkanta, kellaat a dinanogna ti rabaw ti lamisaan sa gimluong ti bosesna: "Shut the fuck up, Joshua!"

Ngem di simmardeng ni SSgt Joshua. Intuloyna ti kantana nupay maymaysanan. Kinusilapan laeng ti kapitan ket idi nalpas ti kantana, imbilinna ti isusublimi iti tea room iti 0500 hours kabigatanna tapno ipinalmi a pagtutulagan ti sumaruno a missionmi.

KABIGATANNA, Disiembre 25 iti agsapa, nalpasen ti mitingmi. Narisuten ti kapitan dagiti pinilina a grid coordinates. Napankami amin iti atep ti Alamo. Bagkat ni Corporal Armstrong ti Sincgars high frequency communicator. Nalidem pay laeng ti tangatang laksid kadagiti gilap dagiti agtultuloy a bumtak a bomba iti Kuwait.

Apagsagpatmi iti konkreto nga atep, sinibbarut a dagus ti kapitan ti hand mike ti PRC-77 sa nagsao: "Screaming Eagles 25, this's Worm 06. Starving beggars asking for chocolates is at grid Foxtrot Zulu 0097877634. Give what they're asking for, ASAP! Worm 06 out!" Naggarakgak pay ti kapitan a bulon ti panangagekna iti iggemna a sangadakulapan nga eight-mile range MULE (Multi-Utility-Laser-Engager).
 
Nakigtotak. Ti ammok, dagiti grid coordinates ti bunkers dagiti kalaban a soldado ti pabunonganna iti "tsokolate" ngem saan ta ti met disso a yan dagiti kabalbalayan iti beddeng ti Iraq lima a milia ngata ti kaadayona iti yanmi!

Kalpasan ngata iti innem a minutos, kunam la no agbibisin nga agila dagiti dua a simmungad nga A-10 jet fighters manipud iti aircraft carrier iti Persian Gulf. Nangngegko iti radio ti idadawat dagiti piloto iti sparkle. Impis-it ti kapitan ti buton ti laser beam sana impaturong iti direksion ti kabalbalayan. Rimkuas a nagpangato dagiti jet sa manen biglada a nagsuek ket imsiagda a nagampayag iti kabalbalayan. Idi makabatog dagiti napegges ken nagabay a jet iti target, rinuk-atanda dagiti saggaysada nga awit a bomba. Impigsa ti kapitan ti laser beam a mangibagnos kadagiti Mark 84s (2000 pounds nga eksplosibo ti nagyan ti maysa) iti target. Uray la timmayok a nagpangato dagiti darat a porma uong ken ania ditan a banag idi bimtak dagitoy. Gimluong ti aglawlaw a namagkuyegyeg pay kadagiti paragpagko.
 
"Bingo!" kasta unay garakgak ti kapitan a kasla awan a pulos panangipategna iti daytoy nga aldaw a pannakayanak ni Kristo. Uppat pay a Mark 84s ti nangpirpirsay kadagiti puesto dagiti puersa ti Iraq iti dayta a bigat. Kunak no naminggan ngem inggarakgak ti kapitan a maysa pay. Nangyawag manen iti coordinates iti A-10 sana inyawat ken ni SSgt. Joshua ti MULE. "You guide the chocolate," imbilinna.

Ngem di inawat ni SSgt Joshua ti MULE. Nagwingiwing laeng daytoy. Nalabit ammona a grid coordinate ti bugtong ngem panakkelen a bato a balay a pito a milia ti kaadayona ngata iti surongen ti kabalbalayan nga immuna a nabomba itay ti inyawag ti komander. Indisso ti kapitan ti MULE iti atep iti sanguanan ni SSgt. Joshua.

"Take it, damnit! It's easy, it's like a video game!"

Dimteng ti A-10. Dimmawat iti sparkle. Ngem saan a pinidut ni Joshua ti MULE. Limmabas sa nagsirkulo a naglikaw ti A-10. Dimmawat manen ti piloto iti sparkle idi makabatog iti yanmi. Makapungtot payen ti piloto.
 
"Pick it up and push that red button, damnit!. That's a direct order!" Agbureken ti dara ti kapitan. Ngem timmallikud ni Joshua. Bimmaba. Kapilitan a ti kapitan ti nangibagnos iti naruk-atan a bomba. Agngarngariet iti pungtotna.


ALAS SINGKO iti malem, nadagaang pay laeng ngem di makita ti init ta ap-apputen dagiti agkaradap manen a nabengbeng nga asuk a parnuayen dagiti bimtak nga oil wells. Agat-krudo ti naaweng a dumukladuklap nga angin a kasla di mauma nga agak-akup iti darat. Saan nga agkutkuti ni SSgt. Joshua a nakaidda iti makanigidko iti atep ti Alamo. Nalabit awan turogna iti napalabas nga infiltrationda. Diak pinagpagunian. Ngem pagammuan ta nagsao ngem di nagkutkuti iti sirok ti inyulesna nga Army blanket a saripdana iti tumaytayok a darat.

"De Leon," kinunana. "Is it still a war if nobody dies on one side?"

"What?" inamadko. "Be specific."

"I mean, if thousands dies at one side and nobody at all dies on the other, is that still a war? Maybe we should have a new name for it."

"But the war hasn't happened yet."

Timmakder sa dimsaag a napan nangsirig iti Quester scope. Impaturongna ti scope iti tallo a Cobra helicopters a kasla tuwato nga agay-ayam iti nabara pay laeng a rupa ti aglusiawen a sumirsirip nga init manipud iti maakasen nga asuk iti laud a pagpatinggan dagiti mata. Sa nagsao manen: "The dead are as good as dead!"

Nabayagen a nakapakada ti init ngem addakami pay laeng ken SSgt. Joshua iti atep ti Alamo. Nupay saankami koma a guardia ken Joshua ita, nagboluntariokami. Manmanokami nga agsarita. Awan nasisita a pagpatanganmi ta ammomin ti ar-aramidenmi. Binay-ak a nagilad ni Joshua tapno makainana. Nakasaknapen ti sipnget.

Ngem pagammuan ta bimmangon manen a nangsirip iti Quester scope. Simmiripak met iti sabali nga scope. Diak nakita a dagus ti sirsiripenna iti nagbedngan ngem ketdi, adda nadlawko a kasla aggargaraw iti bangir ti mine fields. Dimi imbagbaga ti nakitami ngem immuli da Kapitan Sharpe, SSgt. Pryor ken Sgt. Pollock sada simmirip a dagus kadagiti naintar nga scope iti atep ti Alamo. Idi nakita ti kapitan ti aggargaraw iti bangir ti mine fields, nupay nasipnget, nadlawko a napaisem. Simmiripak manen iti scope ta kayatko a penken ti langa ti parsua nga aggargaraw iti bangir ti minasan. Ngem diak mailangaan a nasayaat ta kasla nakapsuten ti bateria ti scope. Sakbay a nasukatak ti bateria ti scope, nadlawko nga awanen ni SSgt Joshua iti ummongmi. Dinarasko a sinukatan dagiti bateria saak simmirip. Nakitak ni SSgt Joshua iti disierto a sanguanan ti Alamo, napegges ti taray daytoy nga agturong iti mine fields. Impaturongko ti night scopeko iti aggargaraw itay iti bangir ti minasan. Addan ti parsua iti katengngaan ti mine fields. Naabbbongan ti bagina manipud ulo agpababa iti dapan. Maysa a babai! Arabo a babai! Adda ub-ubbaenna a nabungon iti lupot! Napardas ti pannagnana nga agturong iti pasdek a yanmi. No makapayat iti minas...

Pinagsuekko ti scopeko ket nalawag a makitak ni SSgt Joshua nga umun-uneg iti mine fields. "Hold your fire!" impukkawna. Nagbuelta manen. Sabtenna ti Arabo a babai? Kinitak ni Kapitan Sharpe ngem nagpaggaak laeng. Kasla maragsakan a mangpasungad iti kanalbuong ti mabaddekan a minas!

"A cobra helo from our side coming right behind the woman!" impukkaw ni SSgt Pryor. Simmiripak manen iti scope. Agpayso, maysa a cobra helicopter ti nakapaturong ti sungona iti likudan ti babai. Nalabit naggapu ti helicopter a nagrecon iti nagbedngan ti Kuwait ken Iraq. Holy shit! nakunak iti unegko. Nalawag a nakatutok ti sungona a nakaimuntaran ti 30 millimeter a kanionna iti likudan ti babai. Agsusuek daytoy. Napeggad dayta a helicopter. Makarikna iti human heat ti thermal sightsna ket automatiko a rumanipak. Ti la pamuspusan a maliklikam ket agpakleb wenno agiddaka saka agpilko a kasla bato wenno mula wenno ania ditan a kasla estatua a saan nga umarngi a tao.

Kinitak manen ni SSgt. Joshua. Wagwagisanna ti babai a kasna la ibagbaga nga agpakleb wenno agidda daytoy. Saan a nagsardeng ti babai no di ket pimmegges ti pannagnana. Implastar ti cobra ti bagina: nagbanking sa manen nagindurog sa bimmaba ti sungona. Ammok lattan a sumaruno ti panagbusi ti kanionna. Ngem adda immuna a rimmanipak. Kinitak ni SSgt. Joshua ket iggemna ti kalibre .45na. Palpaltoganna ti cobra! Umapuy pay dagiti balana a tumama kadagiti dapan ti helicopter. Nalipatan ti cobra ti babai nga Arabo ket itan, ni SSgt. Joshua ti sinangona. Sangagasut la ngata a yarda ti kaadayo ti cobra ken ni Joshua. Sinukatan manen ni Joshua ti magasin ti .45na sana manen rinanipak ti cobra. Pop, pop, pop... malmalmes ti aweng ti .45na iti ungor ti helicopter.
 
Madamdama pay, pimmaratupot ti 30 mm a kanion ti cobra. Kunam la no nasilia elektrika ni Joshua a nagsuek, immuna ti rupana a nagdisso iti kadaratan. Nagindurog ti cobra iti ngatuen ni Joshua sa nagbangking a nagpadaya nga agturong iti Persian Gulf.
 
Naggarakgak ni Kapitan Sharpe a nakasdaawanmi. "Crazy dickhead!" impaggaakna. "Not a good idea to fuck with those helo jockeys!"
 
Diak kayat a kitaen ti rupa ti kapitan. Insublik dagiti matak iti scopeko. Madamdama pay, nagsasaruno ti aweng ti ikkis ti Arabo a babai. Di agsarday a panagikkis a bunga ti napalaus nga asi saan ketdi a panagbuteng wenno pannakellaat. Impaturongko ti scopeko kenkuana. Napardas ti panagturongna iti nakadaleban ni SSgt. Joshua. Dagiti minas... Buenas amin dagiti buenas, nakagteng ti babai iti yan ti bagi ni Joshua. Pampanunotek no kasano a makautmi ida iti tengnga dagiti naimula a bomba.
  
Iti disierto a sanguanan ti Alamo, aduda ditan dagiti dadduma a kameng ti platonmi a mapan umarayat ken ni SSgt. Joshua. Siniripko manen ti bagi ni SSgt Joshua iti scope. Nakitak a kasla naggaraw ti imana. "Hey, Anderson, did you see what I saw?" inamadko ken ni born again Christian no nakitana ti nakitak. Naipigket dagiti matana iti scopena.

"Yeah, my brother... I saw that Sgt. Joshua's still close to God! Oh, my Jesus, very lucky man, he was!"

Naggaraw manen ni Joshua. Itan, ngimmato ti imana. Rinukoban ti babai a kasla ririingenna. "Captain Sharpe," kinunak iti komandermi a nakatakder iti sikigak a kasla agpampanunot. "He's alive, take a look!"

Ngem di simmungbat wenno simmirip man laeng ti kapitan iti scope. Bimmaba ketdi a pimmanaw. Bimmabaak met tapno mapanak tumulong a mangarayat ken ni SSgt. Joshua.

Ngem apagdanonko iti disierto a sanguanan ti Alamo idi makitak a nakatakderen ni Joshua! Ul-ulodenna ti kanigid a gurongna. Senseniasanna ti babai iti likudanna a suroten daytoy dagiti baddekna. Plinaslaytak ti rupa ni Joshua idi makaruardan iti mine fields. Pinigis ti 30mm a bala ti mugingna. Agsalsaluyabyab ti napigis a kudil a mangab-abbong iti kanawan a kidayna. Agpaparang ti puraw a sabut ti mugingna. Agkiremkirem ta maayusan dagiti matana iti agsayasay a dara. Ngimmisit ti camouflage a unipormena iti kanigid a gurongna gapu iti dara. Inasitgak tapno atibayek ngem inwadagnak.
 
Dagus a ginammatan da SSgt Pryor ken Corporal Armstrong ti babai tapno ukodenda nga ipan iti Alamo. Inwadag ida ti babai. Kayat a sibbaruten ni Pryor ti ubba ti babai a nabungon iti lupot ngem di ited ti babai.

"Leave her alone!" impukkaw ni SSgt Joshua kadakuada. "Leave the fuck her alone!!"
Nagsanud ti babai nga immasideg ken ni SSgt. Joshua a kasla nabayagen nga agam-ammoda. Kinibin ti babai ni Joshua sadan nagna a nagturong iti Alamo. Simmurotkami iti likudanda.

Idi makastrekkami iti Alamo, addan ni Kapitan Sharpe nga agur-uray iti tea room. Bumegbeggang dagiti matana a nangperreng ken ni SSgt Joshua. Sa pagammuan, bigla nga inagawna ti rakrakepen ti babai a bungon. Ngem di impalubos ti babai. Inkugtar ti babai ti daradara a dapanna iti gurong ti kapitan. Nagpilaypilay ni Joshua a bimmallaet kadakuada. Inwadagna ti kapitan. "Leave the fuck her alone, captain!"

Simmalipengpeng ti babai ken ni Joshua. Nakatadtadem dagiti mata daytoy a nangkita iti di makauni a kapitan.
 
"Give me that..." Nalamuyot ti timek ni Joshua iti babai sana intudo ti ubba ti Arabo. Intayana dagiti daradara nga imana.

Saan a naggunay ti babai. Nagwingiwing. Inirutanna ketdi a kinebkeb ti bungon. Impalikaw ti babai dagiti matana. "Asino ti panguloyo ditoy?" inyingles ti babai kalpasan nga impalawlawna dagiti matana kadakami a nanglikmut kadakuada ken ni SSgt. Joshua. Ammo ti babai ti agingles nupay beddal ken nadagsen ti Arabo nga accentna.

Awan nakasungbat kadakami. Ngem naiturong dagiti matami iti kapitan. Inulit ti babai ti saludsodna. Tinaliawmi manen ti kapitan.

Tinangad ti babai ti kapitan iti sanguananna. Ingngatona pay sangkabassit ti abbong ti ulona tapno makitana a nasayaat ti langa ti kapitan. Kasla kumilaw itan dagiti matana. "No kasta, sika, dakayo ti ramay ni Herodes!" Nagsangit. "Agpappapatay kadagiti maladaga!" Pimmigsa ti saibbekna sana inungngo ti bungon a rakeprakepna. "Adtoy ti bangkay ti nakakaasi nga anakko a pinatayyo!" pimmigsa ti sangitna. "Pinagnak iti no mano a milia tapno umaykayo biroken. Tapno ipakitak kadakayo ti kinaulpityo a parsua!" nagallikubeng ti sangitna iti uneg ti Alamo. "Adtoy," inyawatna ti bungon iti kapitan. Inawat ti kapitan. "Isagutko kadakayo ti bangkay ti anakko tapno mapnekkayooo! Pwaaa!" Tinupraanna ti rupa ti kapitan sa naganug-og a nagtaray a rimmuar iti kasipngetan. "Herodessss! Herodesss!!! Herodessssss!!!!!" inyik-ikkisna.

"Leave her alone!" imbilin ti kapitan kaniak idi igay-atko a kamaten ti babai. Dina pulos inamlidan ti tupra a naitapal iti mugingna. Linukaisanna ti sagut. Napirpirsay ti kagudua ti nabungon ti dara a bagi ti apagpito laeng ngata a bulan ti babai a maladaga! Gapuanan iti sharpnel ti bomba a Mark 84!

Inyawat ti kapitan ti bangkay ken ni SSgt. Pryor. "Bury this stinking gift at the sand berm." Insublatna a kinita ni SSgt. Joshua sa nagngariet. "You will be sent to Riyadh for court martial proceedings early tomorrow for severe violations you had outrightly committed! Let the military judges heal your damn wounds!" Timmallikuden.

Idi gay-atenmi nga agasan ni SSgt. Joshua, inwadagnakami. "I know how to take care of my damn self!" Inkarigatanna ti immuli iti atep ti Alamo. Binukitkitanna ti duffle bagna. Ngem saan a ti medical kitna ti kinautna no di ket ti bassit a Bibliana. Nagasug a nagtugaw sana inukrad ti Biblia.
     
Di mabayag, iti disierto a sanguanan ti Alamo a yan dagiti naikali a minas a nagturongan ti timmaray itay a babai, nakangngegkami iti kanalbuong!










isyus agipatulod agsurat ti makunak dap-ayan pagpirmaan tungtongan dagiti editor