Maikalima a Paset

ADDA ANGAYEN ti GUMIL a literary-seminar workshop inton bigat," kinuna ni Mr. Daniel Dumayas kadagiti reporter ken newswriterna a pakairamanan da Rosebel ken Donna. "Atendaranyo. Matratar ti panagsurat iti santa, daniw, nobela, salaysay ken damag. Dakkel ti maitulongna kadakayo malaksid iti panangkoberyo iti dayta a taripnong."

Kabigatanna, pasado alas otson idi dumteng da Rosebel ken Donna iti pakaangayan ti seminar. Sumagmamanon ti nadanonda a partisipante. Nagrehistroda. Uppat a lecturers ti nailanad iti programa. Bin-ig dagitoy a mabigbigen ti naganda iti literatura. Pasado alas nueben idi marugian ti seminar. Panagsurat iti sarita ti immuna a natratar.

"Saan a gagangay a tao ti maysa a mannurat," kinuna ti lecturer. "Kabaelanna a rippuogen ti maysa a gobierno babaen laeng ti plumana. No dadduma, makuna pay a bassit a dios ti mannurat ta kabaelanna a parsuaen ti dakkel a bantay iti maysa a disso. Wenno ti maysa a napintas a balasang nga agbiag iti saritana. Wenno uray aniaman a banag."

"Naisangsangayan gayam a talaga ti mannurat," nakuna ni Donna. Naulimek laeng nga agdengdengngeg ni Rosebel.

"Ti pluma ti mannurat ket natadtadem ngem espada, kas pagsasao," intuloy ti lecturer. "Ket kabaelanna a salputen ti katatangkenan a banag ditoy Iubong. Uray pay ti pimmamulinawen a puso ti maysa a balasang."

"Appaunayen!" kinuna ni Donna. "Mannurat koma man ngarud ti mangarem kaniak!"

Nalpas ti lecture. Adu ti naikur-it ni Rosebel iti notepadna iti napasnek a panagdengngegna. Desidido a makasursuro.

Naisaruno ti open forum. Adda nagsaludsod no kasapulan ti maysa a mannurat ti inspirasion.

Sungbat ti lecturer: "Wen, tapno nabulbulanos ii panagubbog ti idea iti utekna. Aglalo no balasang--no baro koma ti writer, wenno baro--no balasang ii writer, ti pagbalinenna nga inspirasion."

Simngaw ti arimbangaw dagiti nakiseminar.

"Ngem no kua ket adda delikadona dayta," kinuna ti lecturer. "Ta inkaso a mapukawna dayta a balasang wenno baro nga inspirasionna, posible a pakarippuogan no kua ti biagna wenno pakatukkolan ti plumana. Nupay kasta, adda met dagiti mannurat a pagbalinenda a karit ti pannakapaay wenno pannakapasakitda. Adu ti am-ammok a kasta. Kasingedko pay ti dadduma." Ket nanginagan iti sumagmamano.

Nangngeg ni Rosebel ti nagan a Philip Butay.

Rabii. Basbasaen ni Rosebel ti maysa kadagiti ginatangna a libro iti pagseminaran. Antolohia ti sarita nga Iluko. Adda nairaman a sarita ni Philip. Iti maudi a binulong ti libro, adda dita ti ladawan ken biograpia dagiti mannurat. Iti biograpia ni Philip Butay, nabasa ni Rosebel ti kastoy: "...dandani idi natukkol ti plumana gaput iti maysa nga inay-ayatna a dayag a managan iti RosebeL..."

NAGKIMAT sa naggurruod. Di nagbayag, nagtudon.

Tinakderan ni Rosebel ii sursuratenna a nobela. Nagsammaked iti tawa. Binuyana ti panangdigos ti tudo kadagiti naangrag a bulong a nagsagaba iti napaut nga igaaw. Simmanikar ti barukongna idi duklapan ti nalamiis a pul-oy a naggapu kadagiti agrengrengngat a kataltalonan. Nagsubli kenkuana dagiti lagip. Ngem saanen a pagbaludan dagita a lagip. Sabalin a Rosebel ti agtagikua kadagita a lagip. Sabalin a Rosebel ti nakapupok kadagiti saem nga imbunga ti maysa nga ayat ken ni Philip Butay. Ammo ni Rosebel. Am-ammonan ti bagina. Itakderak dagita a lagip, kinunana iti bagina.

Pinanawanna ti yan ii tawa tapno sublianna ti sursuratenna. Nalabsanna ti pagattao a sarming. Sinangona ket nabayag a miningminganna ti langana a kas bigbigbigenna ita ti bagina iti Rosebel idi nga iparparang ti sarming, nasurok a walo a tawenen ti napalabas. Napusaksak latta. Nupay timmaeng, saan a nagbaliw dayta a kinapusaksak. Ad-adda ketdi pay a timmingra ti pintasna iti panag-maturena. Naruay latta dagiti mangyar-arungaing kenkuana iti ayat. Nangruna itan ta maysan a mabigbig a mannurat iti romance novel ken radio broadcaster. Ngem awan pay nakitana nga aklonenna. Adda met idi nanobiona kalpasan ni Philip, idi adda iti kolehio. Ngem saan a serioso ti relasionda. Adda pay nanobiona a soldado bayat ti panagreporterna iti radio ngem saan a nagbayag ti relasionda ta pinanawan ti soldado idi maidestino daytoy iti adayo a probinsia.

Adu latta dagiti agar-arem kenkuana ita. Itay bigat, nakaawat manen iti surat ti maysa kadagiti agrukbab kenkuana nga aglinglinged iti nagan a Taurus Boy. Iti maysa a paset ti surat daytoy, kasla adda maysa a kumpesar a kayatna a ruk-atan manipud iti baul dagiti pribado a sennaay iti pusona:

Magustuak a basbasaen dagiti nobelam, Rose. Anian a sam-it ti rabii no matagtagainepko nga agkibkibinta a magmagna iti napudaw a kadaratan ti Fort Ilokandia wenno idiay Currimao.

Biktimaak ti naangaw nga ayat. Naidaramudomak. Naidasayak. Ket nabayag a nagpaspasanaangak. Ngem adda panawen ti ibabangon. Dagiti sugatko ti nagbalin a kiredko a nangsukog iti balligik.

Misterioso ngamin unay ni ayat, Rose. Di maaw-awatan no dadduma. Pagammuan lattan ta mangsugat. Ket no di maalistuan a maagasan, dayta metten ti pakatayan ti maysa a relasion ti puso. Maitabon lattan ti kalman a di man la maikkan iti kaipapanan. Kasta ti napasamak kadakami iti dati a kaayan-ayatko. Kellaat a dimteng ti allawig iti nagbaetanmi.

Ngem ammok nga adda met panawen ti panagrusing ti panagbabawi ken ti panagbukar ti pannakaawat. Ta nupay kas karasay ti sabong ti kawayan dagiti gundaway a matumpongam ti ramut ti isem, mangnamnamaak a diakton mapaay inton baliwak manen nga iruknoy ti linabag dagiti balikas a mangiruknoy iti kinapudno...

Magustuan ni Rosebel a basbasaen dagiti surat ni Tauis Boy. Kasla mannaniw daytoy. Kasla mannurat. Ket nupay saan nga ilanlanad ni Taurus Boy ti pudno a aganna, subsubalitan ni Rosebel babaen ti nakalanad nga adresna: maysa a post office box idiay Manila. iti subalit ni Rosebel, kastoy ti inlanadna:

Nasagid 'toy riknak iti imbagam iti suratmo. Ket nupay ilinglingedmo ti pudno a naganmo, agparparikna kaniak a maysaka kadagiti agbibiag kadagiti nobelak. No asinoka man, sapay ta agam-ammotanto iii masakbayan.

Sinungbatan ni Taurus Boy: Naestoriakon kenka ti sumagmamano a banag maipapan kaniak. No padasem nga anagen ti kababagas dagiti inkur-itkon a balikas, makitam daqiti paset ti pakabuklak. Kinunam a maysaak kadagiti agbibiag kadagiti nobelam. Nalabit a kasta. Ket no am-ammom unay dagiti agbibiag kadagiti nobelam, saan ngarud a karkarna ti kinaasinok.

Saan a makaturog ni Rosebel iti dayta a rabii. Pugpugtuanna no asino a talaga ni Taurus Boy. Maysa kadi kadagiti naruay a nagarem ken agar-arem kenkuana? Awan pamalatpatanna. Ngem no apay a sabali ti mariknana ken ni Taurus Boy, dina mailawlawag. Nupay dina pay nakita daytoy, adda iliw a mariknana. Sabali nga iliw. Karkarna a pannakailiw.

Ket inkeddeng ni Rosebel nga ipudnonan ken ni Taurus Boy ti kalikagumna a makipagkita kenkuana.