panagduadua
ni johnny escobar atiburcio
KAADUAN KADAGITI nagbaniaga ti ruar ti Filipinas ket napasaranda ti adu a rigat maipapan iti panagsapulan ti naan-anay a sanikua a mangparang-ay iti panagbiag. Babaen ti regta ken napigsa a tarigagay kaadduanna ti nagballigi a nakananam ti sam-it ti moderno a panagbiag. Ngem kadagitoy a napagasatan, no maipangep iti panagawidan nga agtalinaed iti Filipinas, narigatda a desisionan no agawidda wenno saan. Ta ngamin addaandan iti sanikua ken gundaway a nasaysayaat ti masakbayanda no agtaengda ti lugar wenno pagilian a nakasapulanda iti naimbag a gasatda. Ta no addaanda ti balay ken permanente a pagtrabahuan, awan ti pakadukotanda ta uray no agsakitda agan-andar latta ti sueldoda. Ket ti pannakaipadoktorda ken ti agasda kaadduanna a bayadan ti medical insuranceda. Uray agbakasionda, agan-andar latta ti sueldoda. Kasta met nga adu ti lugar a papananda a pagliwliwaan nga awan ti butbutengda ta nasayaat ti pannakasurot ti paglintegan. No adda parikutda no la ketdi ammoda a sapulen dagiti departamento ti estado a nadutokan a mangsolbar iti dayta a kita ti problema, nasayaat latta ti tungpalna.
Ti ayanna laeng a pagdaksan, no lumakay ken bumaket ti tao, kumapsut ti bagi ket saannan a kabaelan a taraknen ti bagbagina ket maipanda iti Care Home. No agbayagda iti daytoy a lugar, adu a kuarta ti magastos. Sada laeng makaaplikar iti tulong ti gobierno no maibusen dagiti sanikuada. Ti pay maysa a nakaay-ay-ay a mapasamak, uray adda familiada saanda a kankanayon a mabisita ida ta adda met trabaho dagitoy ken adda met familiada a taraknenda.
Isu daytoy ti paggidiatan ditoy ken iti Filipinas. No iti Filipinas, adu dagiti kakabagian ken gagayyem a mangtarabay kadakuada. Isu daytoy ti pakakitaan ti kinasayaat ti panagpuspuso dagiti Filipino a mangtarabay kadagiti makasapul ti tulong, nangruna kadagiti nataenganen. Isu a no panunoten a nalaing kasla nasaysayaat kadagiti lumakay ken bumaket nga adda iti ruar ti Filipinas. Ngem ketdi, naragragsakda no iti Filipinas ti pagtaenganda.
Agpayso a naragsak iti Filipinas ta adu dagiti umay bumisita a mangan-andingay kadakuada. Ngem no salaysayem a nalaing, agpayso nga ad-adu ti pakaisukatan ti pensionda ngem ti bayad ti doktor ken agas a saanen a bayadan ti insuranceda. Ngem uray no nababbaba ti pagbayad ti doktor ken agas iti Filipinas, no ikomperar iti moderno nga instrumentos nga us-usaren dagiti doktor, kas pagarigan iti Estados Unidos, awan ti kapadpadna iti Filipinas.
Ti pay maysa a pagdaksanna iti Filipinas, kaaduan a saan a masursurot ti paglintegan ket adu dagiti managriribuk ta ania ngarud ket kaadduanna ti awan ti trabahona. Aglalo no maammuanda nga adda pensionmo iti binulan, saan a masigurado ti biag ken pannakaisalakanmo iti riribuk. Mabalinto pay a dagiti nadekket nga am-ammom isudanto ti mangranggas kenka agsipud ta ti sileng ti pirak guyugoyenna ti panunot ti tao nga agaramid iti maisalungasing iti linteg.