sabong ti rosas no
duaduaem
pay

nobela ni Roy V. Aragon




Maika-2 a Paset

 
Naglua laengen a naglua ni Joyce. Kawaw ti riknana. Kaguraka kadi? Sika, sika a patiek unay nga ay-ayatek? Sika a lalaki nga agbalin a kaingungotko--a kakinnarik iti sango ti altar sumagmamano laengen a lawas? Apay a naaramidmo ti kasdi? Addada pay met natantanang, natakneng a wagas ken pamuspusan. Saan ket a naituredmo ti nangallilaw, namadakes, nangliput. Anian, kastaka aya, sika, nga inkarik a maudin nga ayatek? Nasaem a panunoten! Nagtalekak unay kenka!

INALLILAW ni Sadiri? Naklaat ni Joyce. Ania ti sasawen ti nobiona? Ngem saan la ketdi nga ang-angawen ni Sadiri. Serioso, sibabasol ti langa ni Sadiri a kasla maadasan iti saklot ti sopa, sidudumog ket sinarapa ti kanawan a dakulapna ti mugingna. Inallilaw ni Sadiri?

"Diak maawatan. Iti ania koma a banda a kunam nga inallilawnak, Sadiri?" Pinadas ni Joyce a pakirden ti nakemna, agkebbakebban.

"Nagparboak kenka..." intangwa ti baro ti rupana.

"Iti ania, Sadiri? Iti ania? Pangngaasim ta ilawlawagmo..." Nanaraigid manen ti lua ni Joyce.

"Joyce, mapakawannak ngata? Dakkel a basolko daytoy nga ilatakko. Diak ammo, diak ammo, Joyce, no maawatannak ket mapakawannak ken maaklonnak pay..."

"Pangngaasim! Pangngaasim ta sawem..." nagarubos manen ti lua ni Joyce. Dakkel a basol! Mapakawanna? Apay, seknanna kadi a talaga ti ayan-ayatda? Ti asidegen a kallaysada? Diak kayat a panunoten!

"Nagparboak maipapan ken ni Cedrick, Joyce."

Ken ni Cedrick! Nagkullayaw ni Joyce. Di nakasimek. Napamuttaleng a nangperreng ken ni Sadiri. Ngem inlisi ti baro dagiti matana. Ken ni Cedrick. Sigud a kaayan-ayatna. Ania ti agpayso? Ania ti agpayso? Diak kayat, diak la koma kayat a panunoten!

Ngem imbatad ni Sadiri ti amin, ti kinapudno: Saan a pudno nga adda ka-live in ni Cedrick a babai idiay Saudi a panggepna nga ikasar. Pammardaya la daytoy ni Sadiri. Nangimbento iti sarsarita tapno madadael ti relasion da Joyce ken Cedrick ket agsinada. Iti kasta, nawayan ni Sadiri ken ni Joyce.

Naglulok ni Joyce ket nagarubos lattan a nagarubos ti luana. Nakaemna lattan dagiti bibigna. Kawaw ti panunotna. Dimngeg lattan a dimngeg. Ket impalgak lattan nga impalgak ni Sadiri ti amin.

"Mapakawannak met koma ni Cedrick. Ta liniputak ti panaggayyemmi. Inallilawko met. Ket kayatko, Joyce, a maammuam ti maysa pay a kinapudno: Nagduadua ni Cedrick iti ayatmo ket inkeddengna a suotennaka. Siak ti tinalekna. Nagtulagkami sakbay nga agawidak. Intedna amin a gundaway ken wayawaya kaniak a mangpadas a mangpaayat kenka tapno mapaneknekan ti kinapudnom kenkuana. Nagtalek la unay kaniak ni Cedrick. Ngem ginundawayak, pinardayak tapno mapatalgedak nga agballigiak kenka."

Nagarubos lattan a nagarubos ti lua ni Joyce. Apay, apay nga inallilawnak? Apay a naaramidmo daytoy? Sika, sika nga inkarik a maikadua ken maudin nga ayatek? Inallilawnak gayam. Nilokonak la gayam... Nakaemna laengen ti bibigna. Awan mayesngawna a balikas. Kawaw ti panunotna. Diak kayat a panunoten...

"Diak la koman ipudno daytoy. Kabaelak latta koma met nga ilimed. Wenno paglibakan. Wenno ikalintegan. Ngem buriborennak ti konsensiak, Joyce. Sibabasol ti riknak. Diak maitured a kadenna ti sidir iti sidongmo. Agkallaysatanton, awanto koman ti parikut, dinto koman maibabawi uray maammuanen ti pudno. Ngem diakto agbiag a di natalged ti rikna ken panunotko a pudno nga ay-ayatennak. A dinak la inayat gapu iti panangallilawko no di ket inayatnak ta siak ket siak... Ta amkek a no diak nagparbo, di met nagubuay ti ayatmo—ta ayatmo a diak pagduaduaan ta nariknak a nadarisay ken napudno ken matalek. Ngem ita, itan a naammuam ti amin, diak ammo, Joyce, diak ammon..."

Naglua laengen a naglua ni Joyce. Kawaw ti riknana. Kagurak kadi? Inallilawnak. Pinadakesna ni Cedrick. Ay-ay pay ni Cedrick. Linoko ti kaasitgan a gayyemna. Kaguraka kadi? Sika, sika a patiek unay nga ay-ayatek? Sika a lalaki nga agbalin a kaingungotko--a kakinnarik iti sango ti altar sumagmamano laengen a lawas? Apay a naaramidmo ti kasdi? Addada pay met natantanang, natakneng a wagas ken pamuspusan. Saan ket a naituredmo ti nangallilaw, namadakes, nangliput. Anian, kastaka aya, sika, nga inkarik a maudin nga ayatek? Nasaem a panunoten! Nagtalekak unay kenka!

"Pakawanennak... Mapakawannak la koma. Maawatam la koma no apay a naaramidko. Ikalintegak a gapu ti nakaro nga ayatko kenka, Joyce. No ammom no kasano ti kapudno ken kasudi ken kapagus dayta nga ayat, maawatam. Maawatannak la ketdi. Inay-ayatkan nga inay-ayat manipud pay, ammom la unay. Sinalsalimetmetak dayta, minedmedmedak ket inyur-urayak iti panawen ken gundawayna. Ammom met ngaruden no apay a naaramidko ti amin. Gapu iti ayatko kenka. Wen, ginundawayakon a naminpinsan ti gundaway nga inted ni Cedrick. Nupay di ngata pay dayta ti umno a naituding--ta kaipapananna met ti panangtraidorko iti maysa a gayyem ken panangrakrakko iti maysa a natalingengen a relasion. Ngem impapilitkon ti ayatko. Daytoyen ti tiansak, kunak idin. Nabayagen a nagtuokak... Wen, Joyce, ikalintegak nga ikalintegan: ay-ayatenka la ngamin unay, ay-ayatenka la ngamin unay-unay... Pangngaasim ta maawatannak. Pangngaasim ta mapakawannak."

Maawatannak. Mapakawannak. Silulua latta, umaribasay. Ngem ania ti awatek kenka a diak koma maawatan? Apay koma a pakawanenka iti diak ammo a pakapakawanam? Diak ammo, diak ammo ita no nakabasolka gapu iti ayatmo... Diak kayat a panunoten. A sibabasolka kaniak, iti ayatko. Ti ayatko... Kayatna kadi ngarud a sawen a naallilaw met ti riknak, ti ayatko? A nagayatak iti diak koma maayat wenno ay-ayaten? Makuna kadi ngarud nga ayat no kasta? Pagduaduaak kadi itan no ayat ti amin? But it was love. And it is. Ngem... A, ngem...

"Please, Joyce, please forgive me... I'd just loved you, how I love you, I love you..."

Iti aragaag ti naidiram-os a lua, nakitana ti nalaus a pakaasi ken babawi ken tarumpingay iti rupa ni Sadiri. Maawatannak. Mapakawannak. Ngem kawaw ti panunot ni Joyce. No apay met. Ngem adda mariknana a gapu: ladingitenna unay ti kasla panangay-ayam ni Sadiri iti emosionna, iti ayatna. Ti panagparbo daytoy. Ti panangloko daytoy. Ti panangallilaw daytoy a din ay-ayaten ni Cedrick. A tinallikudanen ni Cedrick ti relasionda ket binaybay-anen daytoy dagiti naruay a kari ken plano ken arapaapda. Sinaysayangna idi dagita a kari ken plano ken arapaapda. Ket ita a naammuanna a ni met la gayam Sadiri ti gapu ti amin a saem ken upay ken lunod a nariknana idi pinatina nga inwaksin ni Cedrick. Ay-ayatenka la ngamin unay-unay... Maawatannak... Mapakawannak koma... Nagbasol kadi ni Sadiri? Kaguraka kadi? Ilunodka kadi, sika, nga inkarik a maudin nga ayatek? Sika a patiek unay nga ay- ayatek? Awan bael ni Joyce a mangutob ken mangamiris ken mangadal. Kawaw ta kawaw ti rikna ken panunotna. Dina ammo no apay. No apay met, dina man ammo no apayen a kastoy ti reaksionna iti naammuanna a kinapudno.

"Joyce, please..." immapiring ni Sadiri ket inappupona ti kanawan nga ima ti maimaymayeng a balasang. "I'm sorry, I'm so sorry..." inyar-arasaasna a nangag-agek iti ima ti balasang.

"Diak ammo, diak ammo ti sawek, Sadiri," nakasngaw met la ni Joyce. "Maguluanak unay. Diak ammo ti nasken wenno rumbeng a sawek wenno aramidek..."

"Adda la koma ipakpakaasik--kayatko la koma a maammuan no..."

"Pangngaasim met, Sadiri--I'm so confused... Di la mabalin a bay-annak pay laeng? I feel I want much to be alone..." indawat ni Joyce. Pagaammonan no ania ti kayat nga ammuen ni Sadiri itoy a gundaway. Ket amkenna a dina masungbatan. Wenno no masungbatanna man, amkenna a dina maikkan iti tumutop a sungbat.

Nagulimek ni Sadiri. Pimmerreng ngem di makadaer. Timmakder ket kinunana: "Ladingitek unay ti amin. Ket ala, diak gandaten a buriborenka ita. Ammok a mariribukanka. Idawdawatko a malawlawagan met la ti amin. Ket, Joyce, ulitek, mapakawannak, mawatannak koma. Ken... ken..." Ngem di intuloy ni Sadiri.

"Maawatannak met koma, Sadiri..." kinuna ni Joyce. "No apay a kastoy ti riknak iti imbatadmo. Please give me some time to be alone, mabalin kadi?"

Nagkiremkirem ni Sadiri. "I understand. Innak ngaruden..." tinurongna ti ridaw. Pinusiposna ti seradura. Naglitek. Inawidna. Nagbingngi. Naukap.

"S-Sadiri..." impakamakam ni Joyce. "Please don't misunderstand. Awan ti kayatko nga ipapan, kayatko la ti agmaymaysa..."

Timmaliaw ni Sadiri, nagsennaay. "Joyce, maawatak... Innak pay."

Nagtarus a nagpupok ni Joyce iti siledna. Dinan marikna ti bisin. Sinangitanna lattan a sinangitan ti naammuanna. Ngem ania a talaga ti leddaangenna? No apay a dina masierto! Makaluksaw? Napaay? Naupay? Gura? Ayat? Ni Cedrick? Ni Sadiri? Cedrick. Sadiri. Ayat. Ayat. Dina ammo ti panunotenna.

ITI LAKSID ti amin, ay-ayatennak kadi pay laeng--ayatennak kadi ngata latta? Dayta ti kayat a saludsoden itay ni Sadiri, ti kayatna a penken ken penken manen ken ni Joyce. Amkenna a kagura ken laksiden ken ilunoden ni Joyce. Awanen, awanen, naminpinsan ket ngatan a nagpukaw amin a pateg ken ayat ken talek kenkuana ni Joyce. Pinardayana. Inallilawna. Linokona. Siasino ti di masaktan? Ti di makagura? Ti di agbalaw? Ti di agbabawi? Ti di mangilunod?

Nagsindi ti berde a silaw-trapiko ket naggunay dagiti lugan a sarsarunuen ni Sadiri. Naggunay met ket inyagus manen ti kalsada.

Ammona, nabigla unay ni Joyce kadagiti inlatakna itoy. Nasdaaw la ketdi ti balasang. Dina la ketdi ekspektaren. Ket dina ngata maaklon. Wenno dina la koma patien. Pannakabigta iti kinapudno a mamagkawaw iti utek ken iti puso ti uray siasinoman nga adda iti pumadpad a situasion. Isu a dinan degdegan, dinan piliten nga ammuen wenno penken no ay-ayaten pay la ni Joyce. Mapakawannak. Maawatannak. Wen. Wen, ta ay-ayatennak. Ammok, ammok. Ay-ayatennak. Siak ti ay-ayatenna. Maawatannak. Ay- ayatek. Ay-ayatek unay-unay. Ayat amin dagitoy. Ayat amin ti gapuna. Ayat amin ti mangawat. Ayat amin ti mangrisut. Talkek, talkek...

Iti adayo nga intersection, nagsilaw ti nalabaga. Timmulad a simged iti nalabaga ti kutit dagiti lugan ket nagsasarunoda a bimmuntog sa nadarison a nagsardeng. Immanges ni Sadiri iti nauneg, nagrukob iti manibela.

Agtalekka. Ay-ayatennaka ni Joyce. Ammom ket ammom ken siguradom dayta. Dinakanto malaksid. Uray ania pay ti maammuanna. Nalpasen ti amin. Ket umadani payen ti kallaysayo. Apay a mabutengka? Apay nga agduaduaka pay laeng? Joyce... Joyce, sapay koma. Sapay koma. Diak ammo, diak ngatan agbiag no mapukawka pay. Saan ngatan. Isu a pangngaasim, Joyce. Joyce, O, Joyce, ay-ayatenka. Ay-ayatenka...

Berde manen ti silaw ket aggunay manen ti trapiko. Nagbosina ti lugan a malikudan ni Sadiri. Namurmurayan ni Sadiri, impamaysana ti nagmaneho.

KADAGITI simmaruno nga aldaw, kimmayakay ni Joyce. Ngem madlaw ni Sadiri a pilpiliten la ni Joyce ti lumiklik ket ammo lattan ti baro ti dagensen a di masbaalan ni Joyce. Maasian unay ni Sadiri ta isu ti nanggubuay iti pakaburiboran ti balasang. Ket makarikna iti nadagsen a sidir ni Sadiri. Ngem awan umno a maikeddengna nga aramiden tapno maleplepan wenno maminpinsan a marisut daytoy a dimteng a krisis iti relasionda. Pabasolenna man ti bagina, pabasolennanto pay met la ti ayat a nakaigapuan ti amin. Ket nalabit, kasta met ti kaludludon ti isip ni Joyce: pabasolen daytoy ni Sadiri, pabasolenna met ngarud ti ayat. Ta irason ni Sadiri ti ayat. Ket di bumurong, awan pay umiso a pammabalaw a mahustipikaran ni Joyce tapno isidirna ken ni Sadiri. A talaga a sibabasol...

Ngem limmawa ti giwang ti baetda. Manmanodan nga agsao. Pasaray dida payen agin-innuni ta nalabit, amkenda ti agbiddut kadagiti gunay ken reaksionda. Ikagkagumaanda pay met la ketdi a pagtalinaeden ti sigud a posturada kas agayan-ayat tapno di dumlaw dagiti am-ammoda, nangruna dagiti kaopisinaanda a naynay a mangkumkumusta wenno mangsutsutil iti ammoda a yaadanin ti kasarda. Mabaelanda pay met la ti agpammarang tapno mataginayon laeng ti ayan-ayatda iti mata ti sabali.

Ket immukuok ken ni Sadiri: di mainsasaan, patpatgenda pay laeng ti relasionda. Ta igiggigirda pay met laeng. Wenno: patpatgen pay laeng ni Joyce ti relasionda, ta maseknan pay laeng. Agrag-o ti puso ni Sadiri a makaabrasa iti dayta a panunot. Ngem ngetngeten latta ti buteng ken alindua: di umanay a konsolasion dayta a panangipateg pay la ni Joyce iti relasionda. Wen, ta kastoy: ania no obligasion laengen para ken ni Joyce a patgen ti relasionda tapno di dumlaw dagiti tao? Tapno mapatalgedan laeng ni Sadiri a committed pay met la ti balasang? Aligagaw a kumarayam iti duri ni Sadiri: ania no pilpiliten laengen ni Joyce ti bagina? Ania no obligasion laengen ti marikna ni Joyce a pammateg, nga ayat?


Ania no obligasion laengen para ken ni Joyce a patgen ti relasionda tapno di dumlaw dagiti tao? Tapno mapatalgedan laeng ni Sadiri a committed pay met la ti balasang? Aligagaw a kumarayam iti duri ni Sadiri: ania no pilpiliten laengen ni Joyce ti bagina? Ania no obligasion laengen ti marikna ni Joyce a pammateg, nga ayat?

 
Ngem dagita a yam-amak ni Sadiri, awan gawayna a mangibuksil ken ni Joyce tapno koma maammuanna ti agpayso. Ammona, mariribukan pay la ti balasang ket dinan ad-adda a riribuken. Dina pay liniwatan a sukonen ken itulod ni Joyce, ngem iti panagdennada iti lugan, kasda la ganggannaet iti maysanmaysa. Tiptipdenna ti riknana, a makarikna payen iti kasla bain ken alumiim. Patienna a kasta met ni Joyce. Agsaoda man, mamedmedmedan ken napili dagiti balikas. Kasta lattan agingga iti opisina. Agpimpinnaliiwda la ngatan. Agingga a sagpaminsanen a kumuyog ni Joyce kadagiti kaopisinaanda a babbai nga agawid ta naynay metten nga agpaudi no kua ni Sadiri ta igaggagarana ti agobertaim. Nupay pudno a masapul nga agobertaim ni Sadiri ta adu ti maitungtungkuana nga obra gapu iti parikutna. Ket makadlaw metten dagiti kaopisinaanda no dadduma ngem adu a mabalin a rason. Kas kaadu ti rason a bidbidingen ti isip ken ipaspasimudaag ti tumunggal maysa kas paawat a gapu no apay metten a tulokanda a mapagteng ti kastoy iti relasionda.

Mapampanunot ni Sadiri: kaanonto nga aglimpio ti amin? Apay kadi a natulokka kadagitoy a mapaspasamak? Dimo kadi magabenan nga awaten ? No ay-ayatennak? Nakadadanag a saludsod. Nga awan pay maripirip wenno masinunuo ni Sadiri a sungbat...

MALADINGITANAK met ti mapaspasaamak, Sadiri. Madanaganak met..." Timek ni Elaine iti telepono, kapatpatang ni Sadiri iti maysa a sardam. Nin Elaine ti nagpaay a mangibabaetda ken ni Joyce ta binaluden ti adu nga im-impen ti wayawayada nga aglinnawag iti balasang.

"Ngem dim' la kadi mabalinan nga ammuen, Elaine, no... Ah, I'm desperate, so desperate she might not love me anymore..."

"Pilpilitek met nga ammuen ket, Sadiri. Ken padpadasek a dukduktalen no kasta nga agsarsaritakami. I just guess she loves you still, and so why despair and doubt it? Trust her. She's just confused a talaga. Dina talaga maawat, the timebeing. She seems can't bear it. She's just weak a sanguen ti pudno... Ngem I'm worried the same ta diak ammo ti kayatna a mapasamak. Diak ammo ti masapulna. She's desperate, too. More than desperate..."

"Ania kadi ti ammom a solusion daytoy a problema, Elaine? Kasla kayatko a patien nga awan solusionnan daytoy a problema."

"Aniaka kadi met, Sadiri? You're becoming illogical! Amin a parikut, adda pannakarisutna just as there's a cause for every effect. Wen, cause and effect laeng met ti situasionyo. Ket no kayatyo a masolbar dayta, saan a ti epektona ti imanuenyo no di ket ti gapuna ti risutenyo. Ti gapuna, which is but love, ti paggapuan met la ti solusion."

"Ngem ania ti umno nga aramidek, iti biangko? Yes, I want to try doing all means ngem kasla useless amin. Besides, I feel I'm powerless agingga a kasdiay ti actuations ni Joyce. Diak maaluadan ti di ma-discourage wenno totally a maawanan namnama, Elaine..."

"Sadiri, I think its so simple a problem. Pagbalbalinenyo la ngamin a complicated. Simple a problema, simple met la koma ti solusionna: forgive and forget. Daytoy ti kayatko nga ipaganetget ken ni Joyce ta patiek nga isu a talaga ti kangrunaan a concerned. Isu ti tulbek ti pannakarisut amin a problema. Ngem diak pay la kayat a dagdagen. She's so bewildered. Let's just give her time to think further and weigh things, Sadiri"

"Ngem danagek unay, Elaine no agbayag daytoy a parikut... Diak agtalna, alusiisenak..."

"That's what I'm worried about. No apay met a kadagitoy a nagkaproblemakayo iti kasta." "Mapabasolak kadi a talaga no apay nga impalgakko pay la ti amin, Elaine? Awan koman dagitoy... Awan koman..."

"Dika mapabasol, I think. Ngem panagkunak, nasaysayaat koma no dimon linaglagip. Wenno no rantam man nga ipudno, nagurayka koma iti umno a gundaway a dinto mapagteng ti kas itoy. Ita pay met, ita pay nga—"

"Ngem sawem kadi no babak ti ayatko nga agbalin a napudno, Elaine! Sawem kadi no di umno laeng a gundaway a maammuanna ti kinapudno sakbay ti amin a dinton makapagbabawi ket addanto laengen a lallalo a manggura ken mangsidir ken mangilunod kaniak... Elaine, I just wanted to be true and to be honest and to be fair... I just love her that I can't bear to think I'm cheating or taking advantage of her and her love until the end..."

"Diak ammo, Sadiri. Diak ammo ti sawek. Ngem I'm also worried a talaga ti mapaspasamakyo. Idandanagak a talaga ti umadanin a kasaryo... Nupay kasta, we should not ultimately lose hope. Sadiri, don't just simply sulk there. Have faith, ay-ayatennaka ni Joyce. Maka-recoverto met laeng. Matuloy ti kallaysayo."

"Elaine, I'm afraid she might not even care about it now. Amkek nga ibabawinan ti kallaysami."

Maituloyto

Kauten ti Burnay

TI AUTOR