1896 
iti  panagtulid 
ti lubong 
iti 1996 
  ni Herman G. Tabin  

 

  makaalino ti anit-it ti gilotin iti tengnged
ni gomburza iti garakgak ti armalait iti
pulutanenda nga utek ni favali; umaw-aweng
ti kkk iti pinaglabanan, iti binakayan, iti
tirad pass, iti corregidor, iti capas, iti mendiola,
iti plaza miranda; ti 1st quarter storm, ti confetti
iti makati, tinnali dagiti takiag iti edsa; kastila,
puraw, sakang, makapili, kadaraan a kayungmanggi:
kinabukatot, kinadangkes, kinamanangirurumen: pagilian
irakedda, yutangda: rehimen a nakadudurmen: diktadurat'
kasipngetan: totalitarian; silmut irurukuas da andres,
gabriela, jose, balweg, ninoy, joma, nur -- para iti ili:
wayawaya, talna, demokrasia, komunista, awtonomia,
panagbalbaliw; ti pannakaibelleng iti dapitan, ti
konbersion-meditasion iti laur; paraw ti araraw
dagiti kararua a pirsapirsayen armas dagiti guardia
sibil; iti abag ti death march: dagiti krus nga
awanan nagan: pulikkaaw ti armalayt dagiti gorilia:
martial law: kudeta, salbedying: agayus ti dara:
npa, mnlf, milf, ram, abu sayyaf: ipil inda pagil-ayaben,
balud inda lauyaen: daytoy kadi ti sirkulo-nguy-a-ti-
pakasaritaan?

noli, fili gumil-ayab; 1984 ni orwell aganninag; pusila
pusila: pulikkaaw ti bala: agayus ti dara iti bagumbayan,
iti tarmac - diyo palusposan, arakupenyo't nairut
siray ti agsapa! nagimnasen nga idaton ti anges, para
iti patpatgen a kadaraan!

ngem anian a kinaatap dagiti ar-arep-epen a
ragpaten -- agtutubo a namnama ti pagilian iti langit
inda agkalkallasawan-agkalkallautang; ama bukodna nga
anak inna sidaen; pedopilia agassinuso inda pagpiestaan;
kerraang a dakulap mayukrad iti naasuk a lansangan ti
siudad; nailemmeng a kinabaknang pagilian, dida itulok
a pagdul-oen dagiti dati a crony-didiosen, tronoda inda
manen gamgamen, kabaw a tattao inda men balballikugen;
dagiti tradpol awan sardeng inda panagsisinnida-
panagiinnasing; kabaruanan a bannuar iti sabali a pagilian
inda paadipen-pabitay: tigre 2000? spcpd? apec?

ngem yanna itan ti moralidad? meyor, negosiante,
kongresman, heneral, mangngalap, pulis man: mannanakaw,
agaambus, mammapatay, reypis: droga lord, hueteng
lord, iskam lord: al-alia kannigid-kanawan --
kuratong baleleng, bank robbing, hijacking,
karnaping, korapsion, ismagling; dagiti epitapa -- cochise,
contemplacion, eileen, federico, mary grace, vinculado,
vizconde: kadagiti babassit death penalty, kadagiti
didiosen abunaw inda ipamelmel-pangtaldeng!

ah, ta adda kadi karbengantayo a subboten? datonan-iti-
anges-bara't-pammateg-iti-isisirarat-ibabannawag ti init?