nobela
 
Sika a Prinsesa dagiti Rosas



Maikatlo a Paset

KIMMALAWIKIW TI PUL-OY idi makatapawda iti bassit a tanap a nagtubuan dagiti samon, pan-aw ken ledda ken pinuon ti lumboy.

"Daytoy ti maaw-awagan a Piddukol," kinuna ni Elvie. "Adda kano idi dakkel a pinuon ti bugnay ditoy. Segun iti estoria dagiti nataengan, adda idi agayan-ayat a masansan nga umay mangan iti bungana. Iti kano naminsan a yuuli ti baro, natnag daytoy ket naparnuay ti uni a "bug!". Napaikkis kano met ti balasang gapu iti kigtot ken danagna ket naisawangna ti balikas a "nay!". Dayta ti nangadawanda iti nagan ti barangaymi a Bugnay, malaksid pay iti daydi dakkel a pinuon ti bugnay."

"Napintas man ti pakasaritaan ti lugaryo," kinuna ni Philip. "Maibagay unay iti kinapintas ti lokasionna ken kadagiti babbalasang a patanor ditoy."

"Kas ken ni Rose, kunam, manong," inyallawat ni Elvie.

"Wen, kas ken ni Rose," insarurong met ni Philip.

"Oy, didak man paspasablogan," nagwang-it ni Rosebel. "Awan bintingko nga itangdanko kadakayo, wen!"

"Umanayen `ta misuotmo," kinuna ni Philip ket linayatan ni Rosebel iti gemgem.

Nagtugawda iii dalumpinas a bato a linlinongan ti sangarakepan a pinuon ti lumboy.

"Daytoy kano ti pagtugtugawan dagidi agayan-ayat," kinuna manen ni Elvie. "Ket ditoy kano man ti nakabukelan ti umuna a bunga ti ayan-ayatda nga isu ni Piddukol."

"Ditoy a naaramid?" Nagkatawa ni Philip. "Dakkel ngarud ti akem daytoy a bato iti biag ni Piddukol," kinunana. "Ngem yan itan ti kapuonan ni Piddukol?"

"Awan. Segun kadagiti lallakay, nagpukaw ni Piddukol idi agtawen ngata iii sangapulo ket walo. Atapenda a simmurot iti kaayan-ayatna kano nga engkantada."

Nagtungtung-ed ni Philip. "Ania kadi ti puli dagiti dadakkel ni Piddukol?"

"Ilokano, siempre. Ngem no apay a Piddukol ti naganna, isu kano ngamin ti kasla piglat a nakaimarka iti bukotna idi mayanak."

Inulida ti turod iti abagatanenda.

"Daytoy met ti managanan iti Muging," intuloy ni Elvie. "Ditoy ti paggugustuanmi a pagay-ayaman idi ubbingkami. Matannawagan ditoy ti South China Sea iti laud. Kasta met ti Laoag International Airport."

Simmirip ni Philip iti iggemna a largabista. "Nagpintasen ti baybay," kinunana. "Adda makitak a bapor, ne."

"Sublatek man met," kinuna ni Rosebel. Innalana ti largabista. Simmirip.

"Panawankay´ pay la ditoy," kinuna ni Elvie. "Agalaak iti kulogentayo a bungat´ lumboy idiay bandana idiay."

Napaisem ni Philip. Talaga nga ik-ikkan ida ni Elvie iti gundaway ken ni Rosebel. Talaga a kayatda ken Arnold a makayong. Idi mailinged ni Elvie, binisongnan a dagus ti pingping ni Rosebel a madama pay la nga agsirsirip iti largabista. Nakigtot ni Rosebel ket dandani naikaglis iti napayatanna a bato no di nasarapa ni Philip.

"Sika, kaska la toro," kineddekeddel ni Rosebel ti bakrang ti baro a nakaarakup itan kenkuana.

"Toroak a talaga no isut´ ammom. Diak la ngamin malipatan daydi."

"‘Nia a daydi?"

"Daydi ngay kua... Kastoy..." inapungolna ti balasang. Impaiddana iti dalumpinas a bato.

Induron ni Rosebel ti baro. "Saan. Amangan no makitanata ni Elvie. Kababain."

Rinuk-atan ni Philip ti balasang.


MARMARAKARMAYEN ti ling-et ni Philip a mangigusgusod iti al-o iti alsong.

"Aganuska. Uray ta dandanin malpas," kinuna ni Rosebel a nangipisok manen iii kallingta a saba iti alsong.

"Kayang-kaya daytoy, darIing," kinuna ni Philip ket impigpigsa ken imparpartakna ti nagbayo.

"Dim´ unay, manong, ket no mabuong `ta alsong," kinuna ni Elvie. "Mamatikamin iti andurmo nga agbayo."

"Talaga a naandurak," inyisem ni Philip a mangkamkamat iti angesna. "Uray man ket lima a rikus!"

"Mabalinen," kinuna ni Elvie idi agangay.

"Wen, mabalin a talagan, ne, mayaten ti basana," insarurong ni Rosebel. Kiniddayan ni Philip idi kitaenna ti nakalawlawat´ isemna a baro.

"Awan kadi ti aglublubi idiay lugaryo, manong?" sinaludsodni Elvie idi mangmangandan.

"Adda met. Ngem saan a saba ti lublubianmi no di ket balangkoy."

"Uray ditoy, lublubianmi met no kua ti balangkoy. Naim-imas pay, a, ngem `toy saba. Nalamlammuyot, aglalo no masigatan."

Sumipngeten idi malagip ni Rosebel ti agpakada.

"Itulnogka," kinuna ni Philip. "Amangan no maranaam `tay kunkuna ni Elvie a mangmangkik iti sirok ti bulala dita dalan."

Pinanurnorda ti kalsada. Manipud iti balay da Elvie, dandani maysa a kilometro ti kaadayona iti balay da Rosebel. Awan unay ti mabalbalay iti baetda. Kaykayo ken muymuyong iti agsumbangir nga igid ii kalsada.

"Adda ibagak," kinuna ni Philip idi laslasatendan ti kapuskolan dagiti muyong. "Apay ngata a no addaka iti sibayko ket diak maaw-awatan ti riknak, Rose?"

"Diak ammo, a, kenka," aleng-aleng a sungbat ni Rosebel. Ta uray isuna ket dina met maawatan ti riknana no kastoyen a duduada ken ni Philip. Rumagutok ti barukongna.

Kellaat a rinakep ni Philip ni Rosebel. Inagkanna iti nakapapaut. Kamkamatenda ti angesda idi aginnibbetda. Adda inyarasaas ni Philip ken ni Rosebel idi agangay ket nagtulok met ti balasang idi akayen daytoy ti baro.


"AGPAKADAAKON, Rose," kinuna ni Philip. Agsangsangoda iti salas da Rosebel. "Diak mailadawan ti ragsakko iti kaaddak itoy a lugar. Ngem iti ipapanawko, kas man rinibu a punial ti agpilit a lumumlom ditoy barukongko. Ammok a diakto masarkedan ti saem dagiti sugat a parnuayenda. Sigurado a maidasayakto no diak makapagsubli. Wen, Rose, ikarik nga agsubliakto tapno baliwak nga ibuksilan ti ayat nga itoy a kanito ket saan pay a naan-anay ti panagbukarna kenka ta di pay umdas ti baelmo a manganag iti pudpudno a kaipapananna."

Nagdumog ni Rosebel. Nagayus ti lua iti pingpingna. Idi kuan, agsasaibbeken. Idi itangwana ti rupana, addan iti abayna ni Philip. Nagtulok idi awiden ti baro.

"Dikanto puklos malipatan, Rose," kinuna ni Philip. "Dika koman panawan. Ngem masapulnak ti trabahok idiay Manila. Agsingsingpetka koma. Innakon..."

Namrayan lattan ni Rosebel ti nagtung-ed. Awan kiredna a mangyebkas iti kayatna nga isawang. Inkawayna laengen ti imana idi aggunayen ti traysikel a mangitulod ken ni Philip iti highway.

Ket nagpukaw ni Philip ken ti bara dagiti arakupna. Nabati laeng dagiti lagip a di met makaalay-ay kadagiti naliday nga iliw ni Rosebel.

(Maituloyto)







 

Burnay E-zine
Mayo 1999

s a l a y s a y
Maysa Laeng
A Sabali A Babai

Pamela Vera Palma

s a r i t a
Isuratmo
Dita Puso

Rosanna V. Abueg

d a n i w
Nagsaway
A Pusaksak

Abundio Balballayon

Ni Mannurat
A Naisar-ong
Ken Ni MM

Rio Noviembre

Sermon
Iti Karayan

Peter La. Julian

Sadino Man
Ti Yanmo

Lorna Salvosa Agpay

Diskurso
Dagiti Ruting

Daniel L. Nisperos

n o b e l a
Sika A Prinsesa
Dagiti Rosas (3)

Pete B. Duldulao

g a l e r i a
Ladladawan 3
RV Aragon

k d p y
Burburtia
Andy Barroga



 

isyus agipatulod ag-email ti makunak dap-ayan agpirma tungtongan dagiti editor