NO MADAKAMATMO wenno mariknam ti ayat, madakamatmo, mariknam met, uray liklikam, ti gura ken liday ken upay--ta kanaig la ngarud ti ayat dagitoy. Wen, a, ta no awan dagitoy a ramen-rikna, saan a makuna nga ayat ti ayat. Babaen met la ti gura ken liday ken upay a maikkan iti naan-anay a depinision ti ayat ken ti ragsak-balligi a karaipna. Dtay' mabigbig ti ayat no ditay' ammo ti kaipapanan ti kasunganina a gura--ditay mananam ti imnas-sam-it ti ayat no ditay' ammo ti malday wenno no ditay' maupay--awan ti agragsak wenno agballigi a di makaam-ammo kadagitoy. Ti ayat ngarud ket saan la nga eksklusibo kadagiti naragsak ken naballigi nga asmang nga agin-innayat. Adda met laeng kadagiti malmalday, napaay, masemsem iti ayat. Adda met laeng kadagiti agmaymaysa ngem kaludludon ti nalaus a panagayat. Kadagiti awanan kaayan-ayat wenno awanan mangay-ayat ngem agay-ayat latta. Kadagiti maay-ayat ngem di agayat. Kadagiti agay-ayat ngem di makaipeksa iti ayat. Kadagiti mangabalbalay, mangbarengbareng, mangbastabasta iti ayat. Dagiti di makaawat ken makaawat iti ayat. Wen, dagiti di makaawat iti ayat. Ta pudno, kaaduan a no sumken, di maawatan ti ayat iti man gagangay wenno karkarna a wagasna. Ket kadawyanen iti asinoman nga agayat nga agpannuray lattan iti rikna, agpaibalud, agpatagabo, agpaikulbo, agpasag lattan iti dikta, iti pagayatan ti rikna ket awanen ti masamir, awanen ti mabigbig, awanen ti maannurot, awanen ti marespetar, awanen ti madayaw, awanen ti maseknan, awanen ti matungpal no di rikna-ayat--maminpinsan a maartapan ti makaikalintegan nga isip. Ta no ngamin rantaen a panunoten, nga awaten koma ti ayat, isu pay met ti di pannakaawat itoy... Apay ti ayat? Adda kadin sierto a sungbatna dayta iti laksid ti din mabilang a naputar a kaipapananna babaen ti literatura, musika, pelikula, teatro, eskultura, pinta? Ania ti ayat? Kasano ti ayat? Mabalin a masungbatan ti kinaania wenno kinakasano ti ayat ngem no apay met a karigatan a duktalen ti kinaapayna. Ket no kua, saanen a gamden nga ammuen no apay ket pakapnekan unayen ti bael a mangammo ken ti adda a pannakaammo no ania ken kasano. Ken no kaano ken no iti siasino. Ket iti nagrigat ken nagrikut a pannakaawat ken pannakaanag iti kinaaapay ti ayat, gubuayenna la ket ngarud met ti kinaadda ken kinapatinayon ken kinaagnanayonna--isut' pagtalinaedanna, isut' pagimmortalanna, isut' pagpintasan ken pagbursian ken pagsin-awan ken pagsam-itanna. Nasken a dukduktalen ken suksukimaten, salsaludsoden ken sidsiddaawen ti ayat tapno agnayon a nasudi a kari ken namnama a tartarigagayan ken ar-arapaapen iti man baet ti adu a saem ken apges ken panaas ken iti naruay a rag-o ken pannakapnek, iti laksid ti agdadarison man a lua ken lunod wenno katawa ken parabur. Di pannakaawat iti ayat, wen, ngem di pannakaawat nga ad-adda met a mangipalawag ken mangipaneknek ken mangipatalged iti no ania ken no kasano ti agayat! Di maawatan, ngem adda ta adda--nakalawlawag, nakapaypayso--di mailibak, di maliklikan! Di maawatan, ah, ngem awaten lattan. Di pannakaawat a kaipapananna ti pannakaawat! Kas koma man iti banag a no asino pay ti ay-ayaten ket isu met ti di agay-ayat ken no asino met ti di ay-ayaten ket isu ti agay-ayat. Di maawatan nga ayat ti gapuna ngem maawatan nga ayat ti gapuna! Isu nga uray kasemsem wenno kaguratayo ti ayat, kaykayattayonto pay laeng met, kalkalikaguman ken tagtagaimpentayonto latta. Ditay' man maawatan, awatentayto latta. © 1994, 1998 Roy V. Aragon ken Burnay E-zine. Ti painting a nausar, ti "The Three Dancers," ket obra ni Pablo Picasso a pinintaanna idi 1925.
|
