NAKARIINGAK A KASLA agmaga ti karabukobko. Nakaiddaak iti ngarab ti maysa a waig. Ditoynak nga intunda ti tagainepko, ditoynak nga imbaba ti ulep manipud iti naannayas a panagdaliasat.
Nagpintasen a waig a pagay-ayusan ti nawaya a danum. Danum a ti pagpatungedanna ket ti awan patinggana a taaw. Kada rimatna a pakaisarangan ti init ken mangaw-awis nga innak iggaman, asaken, paabrasa iti bagik. Anian a litnawna! Makapalag-an iti rikna. No koma kaslaak iti danum daytoy a waig… nga agayus latta uray no adu ti makatubeng, aglupias agingga a makadanon iti baybay.
Nagganas ti agay-ayam iti danum, nagmayat ti paarakup iti danum.
Ha-ha-ha! Nawayaak ditoy. Awan makalapped iti aniaman a kayatko. Saannak a makamatan ni Ina, wenno ni Ama. Awanen ti Syansek nga umip-ipus-ipus kaniak. Nawayaak a parakep iti daytoy a waig.
Agurayka. Adda umas-asideg. Diak napupuotan! Maysa a lalaki!
"Asinoka? Ania ti masapulmo kaniak?" adda kabinggasna a buteng ti simngaw a balikasko.
"Kayatko ti makipagayam," kinunana. "Pakawanem ti kinadursokko, dika agbuteng, saanak a managdakdakes."
Nagpintasen a timek. Nangngegko idin daytoy! Wen nga agpayso! Ti timek nga umaw-awag kaniak iti adun a rabii. Ti timek a mangsingsinga iti pannaturogko. Ti timek a mangap-apros no kasta a malmaldayak. Ti timek a mangik-ikkat iti leddaangko. Mangap-apros, mangay-ayo, isu, isuna ti akintimek! Ti timek iti tagainepko, ti timek iti turod, ti timek no kasta a mingmingmingak ti bulan. Isu, isuna.
"Siak ni Dalisay, asino ka?"
"Siak ni Roman, Dalisay. Nabayagen nga ur-urayenka. Nabayagen nga aw-awaganka tapno makaduaka iti daytoy a waig. Ulit-ulitek a yar-arasaas ti naganmo iti kada sumipnget, iti kada kabus ti bulan, iti kada mapno iti ulep ti langit. Kankanayonak nga agar-araraw nga itulnogdaka ditoy, agyamanak ta napatgan ti kararagko uray sumagmamano a darikmat laeng."
Isu nga agpayso! Ti timek! Daytoy a lalaki ti akinkukua iti timek a kadkaduak no kasta a buybuyaek ti panaglemmeng ti init iti likudan dagiti bantay iti laud no kasta a malem. Ti timek a no kua ket iyeg ti angin. Ti timek a yar-araas ti bulan.
"Roman, no sadsadino ti nangbirbirokak kenka, nabayag nga inur-urayko a maimdengan ti timekmo a makitaka a mismo a mangyebkas."
"Nasarakankan, nasarakannak metten, Dalisay, dinakon pampanawan," indawatna.
Dagiti matana-kasda la danum a mangar-arakup kaniak, mangap-apros, mangap-apiras, mangik-ikkat iti bannog ken kettang ti isip. Kayatko ti aglemmeng kadagiti takiagna, agpaibalud sadiay, tapno iti kaanoman ket saanen a makalibas ti ladawanna kadagiti matak. Ah! Naunday nga inar-arapaapko dagitoy a kanito. Mariknak ti nakaro a panagbitek ti puso, ti panagkikinnamat ti anges iti aglaok a danag ken gagar. Ti panagkuyep dagiti mata iti agluplupias a panagrikna ken ti nasam-it nga isem iti bibig. Ita! Ditoy! Kenkuana! Iti daytoy a lalaki. Iti lubongna! Ket in-inut nga immasideg ti ladawan iti rupak, binungon ti perrengko, ket nagrinnakep dagiti matami. Ah! Diak ipalubos a maisina pay daytoy a ladawan kadagiti panagmatmatko. Anian a ragsakko. Immaldit ti ladawan ti maysa a nadungngo nga agek kadagiti bibigko…
Naggiddankami a nangbuya iti panagayus ti danum, naggiddankami a nagpaarakup iti angin ti waig.
Binuyami ti turod, ti bantay, ti hardin. Nagkinnamatkami iti kapanagan, ket binuyami ti lumlumnek nga init.
"Roman, dimo ipalubos a mapukawak. Dinak pagsublien iti lubongko a namin-adun a daras a liblibasak, ditoyak laengen," inyarungaingko.
"Dalisay, sika laeng ti masungbat iti dayta, iti labes daytoy a waig ken daytoy a lubong ket ti lubongmo, mabalindaka nga agawen kaniak aniaman nga oras manipud ita," kinuna ni Roman.
"Ania ti kayatmo a sawen?"
Ngem sakbay a makasungbat ni Roman... "Huh, Roman, ti angin... pumigpigsa ti angin! Sibbarutennak ti angin! Roman, tenglennak, dinak ibbatan! Romannnnnnnn!" Agpangpangato, agtaytayyek ti angin a mangigawgawid kaniak... Matinnagak... Matinnagakon iti... Nasipnget... Nasipnget... Kasla awan patinggana a mangliwengliweng a kasipngetan... Huh! Adda masirsiraratko...
"She's okay now!" Nagbaliw ti timek, saanen a timek ni Roman ti nangngegko...
"Siasinokayo?" inamadko.
"I'm Dr. Reyes, and this is Dr. Monteagudo you undergone epidural aneasthesia, kalkalpas laeng ti operationmo, you just recover from the accident, ipagarupmi no dimo mabaelan ti operation, you're almost dead. you're a brave woman iha, okaykan. Umawagka laeng no adda nasakit kenka," kinuna daytoy ket pimmanawen.
"Manang, kumustakan? Adda nasakit kenka? Ipagarupmi no nataykan. Sikanto met ngamin, kunami la ngaruden a dika ag-drive iti motorsiklo, natangken ti ulom! Recklesska la unay, maikatlon dayta a pannakaaksidentem, dandanikan napuruan!" Ni Syanse Lolita. Addada met da Ina, ni Ama, ken ni Danilo.
Ni Roman, ayanna ni Roman? God! Apay nga addaak manen ditoy? Apay a nagsubliak? Kayatko idiay waig, sadiay waig laeng. Isublidak sadiay, please, Lord...
"Manang, i-rescheduleda kano ti kasaryo ken ni Danilo, kaano kano ti kayatmo? Siempre, saan a mabalin iti sumaruno a lawas ta addaka ngarud pay met ditoy ospital, amangan no mabayagka pay ditoy. Kaano kadi? Kuna ni Inang nga inton sumaruno a bulan kano, sikan ti mangpili iti aldaw."
Diak nagtagtagari.
"Manang?" kinalbitnak ni Lolita.
"Diak kayat nga adda kaduak ditoy! Rummuarkayo! No saan, alat-atek dagiti punieta a tubo a nakakabit iti ulok! Rummuarkayo! Diak kayat ditoy! Diak kayat ditoy...."
Inawaganda ti doktor. "Tranquilizer, give her a shot, agwasangwasang ti pasiente! Nurse, tenglenyo amangan no maikkat dagiti tube, darsenyo!"
Ulimek. Makapleng nga ulimek. No mano nga aldaw, no mano a rabii. Adu nga ima ti nangtengngel, nangiggem kaniak. Adu a landok, tubo, ineksion ti sinagrap ti bagik. Awanen mariknak, napipikelakon... Kumuskusnaw... agpukpukaw... agliblibas ti puotko...
Naimdengak pay ti kinuna ti doktor iti kumudkudrep a panagkita ken kumapkasut a panagdengngegko: It's the antibiotic shot… We have given the wrong medicine… Tinestingtay pay koma nga umuna no addaan allergy! Her body reacted indifferently iti dua a shot… Awanen maaramidantayo. We lost her. "
Ti angin, adda manen... Ti ulep... Isakaydak manen, ulep, ipandak sadiay waig. Ken ni Roman...
(Inyulog manipud iti Filipino ni Roy V. Aragon. Imahen ni JQ Gonzales.)
|
