6 a Daniw
ni Roy V. Aragon


Ti dimo 
maibaga 
  dimo eksakto a maibaga
kaniak no apay
a dagiti areng-eng
ket saan a naaramid iti kayo wenno landok
no di ket iti papel,
no apay a dagiti agek
ket naaramid iti danum a saan ket
nga iti angin.

dimo mayebkas
no kasano a bumagkong
ti sumagmamano nga imuko
wenno no kasano a dagiti sugat
ket aglunit.
dimo maibalikas
ti maysa a pannakapaay
wenno ti maysa a panagballigi.
dimo maibaga
ti kaipapanan dagiti matukkol
a lapis wenno ti ipadpaduyakyak
dagiti agtedtedted a gripo.

saanmo a sipupudno a mabilang
no mano a daras a masapul
nga umay ti panagsingising dagiti bulanta,
wenno no mano a wagas a nasken
nga ibusenta dagiti bigatta.

ti laeng maibagam kaniak
ket no apay a dagiti hardin ket berde,
wenno no apay a dagiti rabii ket nangisit
ken no apay a ti kudilta ket kayumanggi
ken no apay a ti lasagta ken nalabaga.

 


Mo 

  mamalaybalay kadagiti uniberso ti naiburandis a rikna,
agkarkarawa iti sukog kadagiti nakabalaybay a parmata,
agil-ilus kadagiti sirok-linged dagiti walang a taberna
`ta tarigagay, umapal kad' pay panagimas agpasikal nga ina?

Nakabirkakak ti waw iti isit ti asi nga apagbiit;
ti ay-ay ket kamalala ti laylay ti lallay ti pait…
kadi, kaano, ngem, a koma adda kimat a manabsiit
iti sardam `ta langit ket maukas siglot ti siglom a bassit?

siglatam, siglatam, ingelam, ingelam ta dinto ket met
agmarapampam, ukisam, ukisam `ta nakasaluket
a pammarang; dim' bay-an, dim' bay-an a nakabalunet
dagiti pabutosan nga andingay ken agpakaikama a saet.

dimo ammo, dimo ammo ngem marbibi
dagiti kulagtit kadagiti inakilis a pagan-anay ti rabii;
kadagiti kissikissiw iti malem, adda nakapakleb a su-i
pauyon uyot a di mapatgapatgan ti nakurapay la kari.

Ah, ngem, ah, ngem agpaut-ot ti uso iti puso iti baso
ngamin, ta ngamin dugos ti tugot ti paludip ti kimmampuso,
isu koma ta isu, isu, ngem sininglot ti tuso ti pulso ti kaso
ket napuri ti dugo ti limed, nagsanamtek ti amor ti duppo.


Siak ti 
kenka ti 
kadakuada 
ti siak 
  kaliem, kunam, `toy dagak
ngem lussokemto man planetak
ngata dimo mauuboh ti anak

ti obario ken lateg a layap
ti pagano a rikna iti kasaba ti ayab
ti kardinal ti sirmata ti tunglab

iti kapilia ti awanan nakem a sungbat
ti sakristan ti gura iti katedral ti ayat.
dimo koma ngaminen igaygay-at

a batokennak iti ur-urmot ken darat
ken aragan ken pukpuklo ken perlas
ta addaak met latta kadagiti bingat

ti agsapa kadagiti sugat ti igat
dita alatmo. ngem iti kada ngamin sipat
ti kulaidag a sangkailgat

ti mayat, palusposam met. di agrigat
agwaya agbulos ket birbirokem iti agpatnag
ti pigsak iti urat ti galis ti sikap.

sasinoak aya ngamin tapno saanak
koma a bulan iti rabii ti anap
tapno arasaas ti sapasap

di koma a sabong a sab-ong ti amak
ken sungani ti talna iti tangkal ti linak
ken nasudi naimas nga arapaap?

Awanak, awanak iti puon ti mansanas
lallalo la ngaminen iti hardin `ta gasat
mabutengak iti kasiitan dagiti angsab

dara a birhen tumbog iti bukar ti rosas
awanak, awanak iti gartem ti prutas
uray iti baet ti sipnget sansanapsap.

Addaak iti tanap ti matmat ti arrap
uttog ngem baog a pintas ti puso ti bigat
mulengleng nga amor ti bannawag nga agsuysuyaab.


Mangurat 
ti gemgem 
  Mangur-urat ti gemgem iti puso ti rissik:
inaradas ti sardam ti dakulap a nakalukat.
Adda dung-aw a binekkel ti parbangon, adda lua

a minedmed ti baggak. Kapilitan nga aglayag
dagiti managsapsapa a nakem iti naladaw a bigat:
inaradas ti sardam ti dakulap a nakalukat.

Adda dung-aw a binekkel ti parbangon,
maem-em ti bibig ti bannawag, matnag ti amor:
adda lua a minedmed ti baggak. Mangur-urat

dagiti gemgem iti puso ti rissik, agdaldalipato
iti dara ti maur-uram nga oras. Kapilitan nga aglayag
dagiti managsapsapa a nakem iti naladaw a bigat:

kuadrado dagiti agdardaras a pilid,
agdaldalipato iti dara ti maur-uram nga oras.
Agur-urnong ti takiag kadagiti siding iti abaga,

agaw-awis iti dapan dagiti naduyok a bakrang,
mangur-urat ti gemgem iti puso ti rissik:
kuadrado dagiti agdardaras a pilid,

ngem nagtimbukel dagiti maganatan a sirib.
Kapilitan nga aglayag dagiti managsapsapa
a nakem iti naladaw a bigat, Mapuoran ti rabii,

aglamay dagiti segged: mangurat dagiti gemgem
iti puso ti rissik: mapintaan ti sipnget iti lawag
a nalabbaga, natingtingra ngem ti bannawag.


Sikansiak: 
datandata 
  diak ammo ta presidenteta ti rikna
iti komunista a puso iti pasista a dara
ngenm ti ammok, ketdi met, diktadoria
ti nakem ken konsensia ti unos ti sapata

nakamassayag ti ita, uray ta ur-uray
met, aguray ti di makauray iti upay
sibibiag, nabang-i ti atong a naynay
suob iti gartem ti agungar a bangkay

saan, uray dagiti mailiktad nga agdan iti malem
maanusan met ti lawag dagiti regkang ti lidem
a pangubonanna iti ngisit ti kuridemdem

dallot a kadaanan ngem sonata a kaimnasan
ti arasaas a marabiyan, ket basi a kaimasan
iti arimpadek a matangepan ti linnaaw a mabigatan
a sirnaatan, saan, saanto, ti sinamar a kabusian

immortal a kiki ken mayengmeng a sapasap
awanan iti awanan nga apuy ti agpatnag
inggana iti inggana a mamingga iti ayat
ti agnayon a kayat ken saan a kayat

ti ammok, ketdi met, diktadoria
iti komunista a puso iti pasita a dara
ti nakem ken konsensia ti unos ti sapata
ngem diak ammo ta presidenteta ti rikna


Mabmabtak 

  1.
Mabmabtak ti bangabangak
iti lagip.
Adda dagiti rurog a di maipumpon
ti isem.
Kandila a di malunag ti napalabas
iti kaltaang
iti ita, ket bangkay a malamay
ti lagip.
Rumkuas ti lua iti lungon ti nalipatanen
a nakem.
Ngem tinapoken ti barukong, dinagan
ti rikna.
Ti padeppa ket rimmugman
iti nagkaleddaan
a tanem ti bigat a pinapatay
dagiti bigat.

2.
Adda
dagiti rurog a di maipumpon ti isem.
Mabtak ti bangabanga iti lagip: mailiw
dagiti tawa ken ruangan iti kukkok
kadagiti ridaw ken payat iti agdan. (Uray
dagiti pagpigadan, segsegseggaanda dagiti baddek
a maigudagod—nadalus man ken saan.) Kandila
a di malunag ti napalabas iti kaltaang ti ita.

Ngem
agungar pay ngata ti talek
kadagiti nalamiisen a dalikan
ken nagpasugnoden a kama ken dulang?
Nagarin dagiti buong a bote ken sarming,
barut a siitan, natitirad a landok iti rabaw
dagiti sigud a napasig, nalamuyot a pader. (Uray
dagiti ruangan, guardiadon dagiti managatap
ken awanan panagtalek a sikyu a mangsuspetsa,
mangrikisa, di basta mangpastrek iti uray
siasino man a kasingpetan.) Rumkuas ti lua
iti lungon ti nalipatanen a nakem.

Mabtak
ti bangabangak iti lagip ngem tinapoken
ti barukong, dimmagan ti rikna: uray
uso itan a maipakpakita ti sagrado a puseg
ti balasang, awanen umtog a dara wenno
ling-et. (Uray dagiti riang iti luppo
ken barukong, wenno uray muldotan
a teltel, awananen iti tangsit ken awis.) Adda
dagiti rurog a di maipumpon ti isem, ti padeppa
ket rimmugman iti tanem.

3.
Mabmabtak ti bangabangak iti lagip,
Di mailawlawag ti ita no apay nga
Adda dagiti rurog a di maipumpon ti isem.

Kandila a di malunag ti napalabas
Ket adu nga apay ken palimed ti nakamassayag,
Mabmabtak ti bangabangak iti lagip.

Rumkuas ti lua iti lungon ti nalipatanen
A nakem ti pulso nga agsalsaludsod no apay nga
Adda dagiti rurog a di maipumpon ti isem.

Tinapoken ti barukong, dinagan ti rikna,
Ket iti panagbangabanga dagiti tuwato iti malem,
Mabmabtak ti bangabangak iti lagip.

Ti padeppa ket rimmugman iti nagkaleddaan
A tanem ti bigat a napapatay ngamin ta
Adda dagiti rurog a di maipumpon ti isem.

Ti bigat patayen latta dagiti managbasol a bigat
Ket adu nga apay ken palimed ti malamay, ket agingga a
Mabmabtak ti bangabangak iti lagip,
Adda dagiti rurog a di maipumpon ti isem.